W 2004 roku na terenie Obszaru Specjalnej Ochrony Ptaków Natura 2000 „Warmińskie Bociany” (obecnie „Ostoja Warmińska”) zinwentaryzowano 855 gniazd bociana białego w 134 miejscowościach. Stwierdzono średnio 6,38 gniazda na jedną miejscowość. Charakterystyczną cechą tego obszaru jest występowanie kolonii lęgowych, gdzie za kolonie lęgową uważa się miejscowość, w której znajduje się 5 i więcej gniazd bocianich. Bocianie kolonie występowały w 34% miejscowości:

• 1 miejscowości powyżej 51 gniazd,
• 8 miejscowości od 21 do 50 gniazd,
• 12 miejscowości od 11 do 20 gniazd,
• 25 miejscowości od 5 do 10 gniazd,
• 88 miejscowości od 1 do 4 gniazd.

Oto wykaz kolonii lęgowych na terenie obszaru (miejscowość, ilość gniazd): Lwowiec (54), Szczurkowo, Żywkowo (50), Duje (47), Bobrowo (36), Momajny (27), Krelikiejmy, Suchawa (22), Jarzeń (21), Kosakowo, Ostre Bardo, Wilczyny (20), Toprzyny, Lejdy (19), Głębock (18), Augamy (16), Woryny (14), Brzeźnica, Skandawa (12), Romankowo, Wiewiórki (11), Grotowo, Kwiatkowo, Lipica (10), Bukowiec, Dęby, Łęknica, Sówki (9), Wajsnory (8), Bajory Małe, Bajory Wielkie, Dobrzynka, Kandyty, Krasnołąka, Silginy (7), Asuny, Dąbrowa, Gałajny, Liski, Ogródki, Skitno, Wokiele (6), Bądze, Deksyty, Rodnowo, Wyskok (5).

Umiejscowienie gniazd

Według trakcie inwentaryzacji wolontariusze odnotowali, iż gniazda umiejscawiane były zazwyczaj na dachach budynków gospodarczych: obora, stodoła lub mieszkalnych. Znacznie mniej gniazd umiejscowionych były na drzewach i na słupach. Spośród 855 zidentyfikowanych gniazd 61% gniazd umiejscowionych było na budynkach, albo bezpośrednio na dachu lub na ich kominie. Kolejne 35% gniazd znajdowało się na słupach, czy to wolnostojących, czy też słupach trakcji elektrycznej. 3% znajdowało się na drzewach. 1% są to inne miejsca, np.: stacje transformatorowe, ruiny zabudowań.

Ilość gniazd zajętych

Nie wszystkie gniazda znajdujące się na terenie obszaru są wykorzystywane przez pary lęgowe. Co roku część gniazd nie zostaje zasiedlona, albo jest tylko odwiedzana przez pojedyncze ptaki, lub po jakimś czasie od zasiedlenia zostają porzucone. Dzieje się tak np. gdy gniazdo na drzewie zostanie zasiedlone wczesną wiosną, kiedy nie rozwinęły się jeszcze liście. W późniejszym okresie, liści mogą zasłaniać dostęp światła słonecznego do gniazda lub utrudniać dolot ptaków gniazda.

Bociany białe w 2004 roku zajęły 762 gniazda. Najwięcej gniazd zajętych przez parę znajdowało się we wsiach: Lwowiec (51), Duje (47), Szczurkowo (44), Żywkowo (43), Bobrowo (33), Momajny (25), Jarzeń, Krelikiejmy (21), Suchawa (20), Kosakowo, Lejdy (19), Wilczyny (18), Ostre Bardo (16), Głębock (15), Augamy, Toprzyny (14), Woryny (12), Romankowo (11), Lipica, Skandawa, Brzeźnica, Bukowiec, Grotowo (9), Łęknica, Sówki, Wajsnory, Wiewiórki (8), Krasnołąka, Kwiatkowo (7), Asuny, Bajory Małe, Bajory Wielkie, Dąbrowa, Gałajny, Ogródki, Silginy, Skitno (6), Bądze, Kandyty, Rodnowo, Wokiele, Wyskok (5).

Sposób zajęcia gniazda

Informację o sposobie zajęcia gniazda opisuje się za pomocą specjalnych symboli, które przytoczone zostały w części poświęconej metodyce badań. W trakcie inwentaryzacji stwierdzono następujące ilości gniazd: H0 – 31, HB1 – 4, HB2 – 21, HBx – 9, HE – 5, HPm1 – 100, HPm2 – 320, HPm3 – 211, HPm4 – 16, HPmx – 19, HPo(g) – 11, HPo(m) – 25, HPo(o) – 8, HPo(x) – 49, HPx – 3, Hx – 24.

Podsumowując powyższe dane w 2004 roku zdecydowaną większość, bo aż 78% stanowiły gniazda zajęte przez parę z sukcesem lęgowym (HPm). Pary bez sukcesu lęgowego (HPo) zajmowały 11% gniazd. Gniazda zajmowane przez bociany od 2 tygodni do ponad miesiąca (HB i HE) stanowiły 5% ogółu zidentyfikowanych gniazd. Gniazda puste (nie zasiedlone w tym roku - H0 i o nie dającym się ustalić sposobie zasiedlenia - Hx) stanowiły w sumie 6 %.

Stwierdzony sukces lęgowy to około 1478 młodych. Mając 666 gniazd z sukcesem lęgowym otrzymujemy średnio 2,22 młodego na gniazdo z sukcesem lęgowym (HPm) oraz 1,94 młodego na gniazdo zajęte przez parę (HPo).

Jaki był rok 2004?

Podstawowe parametry liczebność populacji na terenie OSOP Natura 2000 „Warmińskie Bociany” w 2004 roku wyniosły:

• 1478 liczba młodych,
• HPa 762 (liczba gniazd zajętych przez parę),
• HPm 666 (liczba par z sukcesem lęgowym),
• StD 70,6 (zagęszczenie par bocianich na 100 km²),
• JZa 1,94 (średnia liczba młodych na parę),
• JZm 2,22 (średnia liczba młodych na parę z sukcesem lęgowym).