Dolina Narwi pomiędzy Surażem a Żółtkami była według materiałów z lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych w pełni naturalna. Projekt generalny melioracji całej doliny, od ujścia Biebrzy do granicy państwowej, opracowano w latach 1965-68, a w 1970 rozpoczęto regulację koryta Narwi, prowadząc nowe koryto od połączenia Narwi z Biebrzą w górę rzeki. Zaawansowane prace melioracyjne wstrzymano na etapie przekopywania nowego koryta Narwi w okolicach wsi Rzędziany w latach osiemdziesiątych. Swoisty reżim hydrologiczny doliny, wyrażający się przede wszystkim w długotrwałych zalewach i intensywnym podtopieniu wodami gruntowymi, został zachwiany w wyniku przeprowadzonej regulacji rzeki. Wyprostowanie koryta, jego poszerzenie i pogłębienie oraz odcięcie licznych starorzeczy na odcinku Rzędziany-Żółtki spowodowało przyspieszenie odpływu w rzece, radykalne zmiany środowiska poprzez drastyczne obniżenie stanów wody w rzece i wód gruntowych w dolinie.
Od głównego koryta zostały odcięte starorzecza i odnogi boczne, które w przyśpieszonym tempie wypłycały się i zanikały. Zarówno intensyfikacja rolniczego wykorzystania gruntów jak i zaprzestanie użytkowania, oba zjawiska obserwowane w strefie buforowej, spowodowało zanikanie dogodnych siedlisk dla żerowania i rozrodu ptaków wodno-błotnych.
Początek lat dziewięćdziesiątych to czas aktywnego udziału organizacji pozarządowych w dyskusji nad sposobami powstrzymania degradacji i ochrony doliny Narwi. W 1990 roku Północnopodlaskie Towarzystwo Ochrony Ptaków (obecnie Polskie Towarzystwo Ochrony Ptaków PTOP) rozpoczęło przedsięwzięcie pod nazwą PROJEKT NAREW. Jego głównym założeniem jest ochrona przyrody w rejonie Bagiennej Doliny Narwi ze szczególnym uwzględnieniem warunków hydrologicznych oraz szeroko pojęty, zintegrowany program rozwoju gospodarczego, bazujący na wartościach przyrodniczych tego terenu W 1991 roku do działań na rzecz ochrony mokradeł włączyła się Fundacja Europejskiego Dziedzictwa Przyrody – Stiftung Europäisches Naturerbe Euronatur, która inicjowała i przeprowadziła wiele projektów renaturalizacyjnych w całej Europie.
