(Sterna hirundo)
Rys. M.K.Skakuj
Występowanie w Polsce
W Polsce nieliczny ptak lęgowy na niżu. Lokalnie, na nieuregulowanych odcinkach dużych rzek, może być liczna. Całkowitą liczebność szacuje się na 4000-4500 par.
Wygląd zewnętrzny
Smukła sylwetka, z wąskimi, ostro zakończonymi skrzydłami i dość długim, głęboko rozwidlonym ogonem. Brak wyraźnego dymorfizmu płciowego. W szacie godowej wierzch głowy i kark czarne, grzbiet i skrzydła popielate, końce lotek drugorzędowych ciemniejsze. Reszta ciała biała. Dziób sztyletowaty, czerwony z czarnym końcem. Między dziobem a czapeczką wyraźna biała linia. Nogi dość krótkie, czerwone. W upierzeniu spoczynkowym (od lipca - sierpnia) czoło białe, wierzch głowy jasny z cętkami, nad okiem ciemna plama; nogi czerwone, dziób czarny. Osobniki młodociane podobne do dorosłych w szacie spoczynkowej, jednak ich grzbiet pokrywa brązowawy rysunek, a okolice kości ramiennych są ciemne.
Rozmiary
dł. ciała ok. 34-37 cm,
rozpiętość skrzydeł ok. 70-80 cm
Masa
masa ciała ok. 100-140 g
Głos
Hałaśliwa w koloniach; krótkie ostre „kit", raptowna krótka seria „kt-kt-kt-kt-..." oraz typowe „kierri-kierri-kierri-..." i jego odmiany. Ostrzega dwusylabowym, przeciągłym, opadającym „krrii-arrr" lub ostrym „czip!".
Długość życia
Obrączkowane ptaki dożywały ponad 25 lat. Śmiertelność osobników dorosłych jest niska (kilka-kilkanaście procent), natomiast bardzo wysoka wśród piskląt.
Środowisko
Wybrzeża mórz, zalewy i delty rzek oraz piaszczyste brzegi dużych rzek i jezior. Zasiedla również stawy rybne, zbiorniki retencyjne, żwirownie itp.
Pożywienie
Ryby, niekiedy również skorupiaki i owady. Żeruje, nurkując z powietrza.
Lęgi
W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, w kwietniu-czerwcu.
Gniazdo
Na płaskich, nieporośniętych (lub bardzo słabo porośniętych) roślinnością terenach: piaszczystych łachach, żwirowych lub muszlowych brzegach rzek, jezior i mórz. Składa jaja w niewielkim dołku w piasku, wysłanym jedynie pojedynczymi kamyczkami lub muszelkami. Gniazduje samotnie lub w kilkutysięcznych koloniach. Zasiedla także przygotowane przez człowieka platformy lęgowe.
Jaja
Składa 2-3 jaja.
Wysiadywanie
Jaja wysiadywane są przez okres 22-28 dni przez obydwoje rodziców. Pisklęta przebywają w pobliżu gniazda tylko przez pierwszych kilka dni, następnie biegają i pływają w okolicy, utrzymując z rodzicami kontakt głosowy. Uzyskują zdolność do lotu w wieku około 4 tygodni. Dojrzałość płciową osiągają zwykle w wieku 4 lat (niekiedy wcześniej).
Status, zagrożenia i ochrona
Nie jest zagrożony wg danych IUCN (status LC - least concern)[2].
W Polsce objęta ochroną gatunkową ścisłą. Podczas lęgów zagrożeniem dla tych ptaków może być nadmierne niepokojenie przez ludzi lub drapieżniki – jaja rybitw zbyt długo pozostają wówczas bez opieki, co naraża je na przegrzanie w nasłonecznionym piasku. Lęgi mogą zostać zniszczone również w wyniku powodzi i okresowych wahań poziomu wody w stawach lub zbiornikach retencyjnych.