Edukacja
W tym roku mieliśmy przyjemność wystąpić w niedzielę 31 stycznia 2016 r. ze stoiskiem promującym projekty PTOP na Wydziale Biologii UW w Warszawie, na zorganizowanych przez Centrum Ochrony Mokradeł i Wydział Biologii Uniwersytetu Warszawskiego obchodach Światowego Dnia Mokradeł. W tym roku minęło 45 lat od podpisania 2 lutego 1971 roku Konwencji o Ochronie Obszarów Wodno-Błotnych tzw. konwencji ramsarskiej. Zasadniczym celem obchodów Dnia Mokradeł jest podnoszenie świadomości społecznej w zakresie roli ekologicznej i gospodarczej obszarów wodno-błotnych. Hasło na rok 2016 to Wetlands for Our Future (ze sloganem: Sustainable Livelihoods, w Polsce: Mokradła w zrównoważonym rozwoju).
Mokradła należą do najbardziej zagrożonych ekosystemów na świecie. Oszacowano, że w ciągu ostatnich 200 lat na kuli ziemskiej ubyło około 16% ich powierzchni, natomiast w samej Europie zanikło ponad 15 mln ha bagien i podmokłych łąk. W roku 1946 tereny torfowiskowe i bagienne stanowiły 5,1 % powierzchni kraju, a w roku 1990 już tylko 2,2 %. Według prognoz na rok 2030, ekosystemy podmokłe będą zajmowały 1,0 - 2,0 % powierzchni kraju.
Utrata mokradeł jest jednoznaczna z zanikaniem dogodnych siedlisk dla żerowania i rozrodu ptaków wodno-błotnych. Najnowsza ocena liczebności populacji ptaków lęgowych w Polsce wskazuje na bardzo wyraźny spadek liczebności prawie wszystkich gatunków łąkowych siewkowców. Biegus zmienny przestał gniazdować w kraju, a batalion, rycyk, krwawodziób oraz kulik wielki drastycznie obniżyły swoją liczebność, negatywny trend dotyczy także najliczniejszego krajowego siewkowca – czajki. Obserwowane niekorzystne trendy są powodem, aby zwrócić szczególną uwagę na znaczenie obszarów wodno-błotnych w przyrodzie, a sam Światowy Dzień Mokradeł stanowi idealną okazję do przypomnienia lub uświadomienia roli mokradeł.
W naszej działalności dużą uwagę poświęcamy działaniom na rzecz poprawy stosunków wodnych, niezwykle istotnych dla zachowania wielu cennych gatunków ptaków. Tylko w ciągu ostatnich 5 lat wykonaliśmy blisko 300 budowli piętrzących i zasypaliśmy już kilometry rowów melioracyjnych. Na stoisku opowiadaliśmy o naszych projektach dotyczących ochrony torfowisk, żółwia błotnego, renaturalizacji Narwi i Narewki, ale przede wszystkim o realizowanym obecnie projekcie ochrony dubelta, nielicznego i zagrożonego gatunku związanego z obszarami bagiennymi.
Dziękujemy organizatorom za zaproszenie i możliwość zaprezentowania naszych projektów.
Materiały źródłowe:
Banaszuk P., Kamocki A.,2014. Monografia rezerwatu przyrody Gorbacz. PTOP, Białowieża.
Chodkiewicz T., Kuczyński L., Sikora A., Chylarecki P., Neubauer G., Ławicki Ł., Stawarczyk T. 2015. Ocena liczebności populacji ptaków lęgowych w Polsce w latach 2008–2012. Ornis Polonica 56: 149–189.
Żeby dorosły człowiek wiedziała jak dbać o środowisko naturalne dobrze jest nauczyć dzieci miłości do przyrody. Prowadzimy regularnie zajęcia w szkołach i przedszkolach na Podlasiu i Warmii. Zawsze po takich zajęciach myślę sobie, że może jeden z wyedukowanych przez nas przedszkolaków, które dziś słuchają naszych wykładów np.: o sowach co to w dzień śpią a w nocy robią „u huuu”, zostanie kiedyś Ministrem Środowiska i spojrzy łaskawie na problem ochrony przyrody.
Od kilku miesięcy realizujemy na terenie powiatu hajnowskiego projekt edukacyjny przygotowany przez Towarzystwo Przyrodnicze „Bocian”. W dniach 15-19 czerwca przeprowadziliśmy w hajnowskich szkołach i przedszkolach kilkanaście godzin zajęć na temat bioróżnorodności terenów rolniczych. Przygotowaliśmy dla dzieci i młodzieży pokazy filmu, gry terenowe oraz zadania do pracy w grupach takie jak opracowanie planu działania hodowli owiec, restauracji z potrawami regionalnymi lub gospodarstwa agroturystycznego. Dzieci świetnie się razem z nami bawiły, a przy tym nauczyły się kilku nowych rzeczy nie tylko na temat ptaków.
Projekt "Pola tętniące życiem - kampania na rzecz ochrony różnorodności biologicznej w krajobrazie rolniczym" dofinansowany przez Islandię, Liechtenstein oraz Norwegię w ramach funduszy EOG.
31 maja w Kleszczelach w pow. hajnowskim gościliśmy ze stoiskiem informacyjnym na Festynie Rodzinnym w Kleszczelach.
Festyn został zorganizowany przez parafie: katolicką i prawosławną we współpracy z Miejskim Domem Kultury, Sportu i Rekreacji.
Organizatorzy festyny zapewnili mieszkańcom liczne atrakcje: występy orkiestry dętej, chóru leśników, miejscowych wokalistek i dziecięcego zespołu wokalnego. Były też wozy strażackie, którym można było zajrzeć do środka i pooglądać te wszystkie węże, sikawki, nożyce do cięcia metalu i inne bajery.
My prezentowałyśmy materiały edukacyjne w ramach projektu „Pola tętniące życiem”. Dzieci i dorośli wykazali się wiedzą przyrodniczą rozwiązując przygotowane przez nas krzyżówki, wykreślanki i rebusy. Dla chętnych miałyśmy kolorowanki, a dla najmłodszych proste zadania rysunkowe. Dzieci chętnie wykonywały wszystkie zadania ponieważ na wszystkich czekały upominki: ołówki, plakaty, pocztówki, naklejki oraz koszulki.
Niektóre zadania okazywały się trudniejsze, służyłyśmy pomocą – w ten sposób uczestnicy poszerzali swoją wiedze nt. przyrody terenów rolniczych.
Projekt "Pola tętniące życiem - kampania na rzecz ochrony różnorodności biologicznej w krajobrazie rolniczym" dofinansowany przez Islandię, Liechtenstein oraz Norwegię w ramach funduszy EOG.
Tytuł projektu: „Narewka – Rzeka Życia – kanalizacja ruchu turystycznego na obszarze Natura 2000 Puszcza Białowieska”
Nr projektu: POIS.05.01.00-00-439/12
NFOŚiGW nr 243/2013/Wn-10/OP-PO-PS/D
Okres realizacji: 01.01.2013 r. - 30.06.2015 r.
Budżet: 2 265 715,00 PLN
Dotacja z Unii Europejskiej: 1 925 857,75 PLN
Dotacja z NFOŚiGW: 339 857,25 PLN
Beneficjent: Polskie Towarzystwo Ochrony Ptaków
Kontakt: Sekretariat PTOP w Białymstoku, ul. Ciepła 17, 15-471 Białystok, tel/fax 85 664 22 55
Kierownik: Anna Suchowolec, e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Asystent: Gabriela Kułakowska, e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach V Osi Priorytetowej Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko oraz Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Projekt ma na celu budowę oraz modernizację małej infrastruktury służącej zabezpieczeniu obszarów chronionych przed nadmierną i niekontrolowaną presją turystów na terenie obszaru Natura 2000 Puszcza Białowieska. Projekt obejmuje przede wszystkim budowę nowych obiektów, jak wieże widokowe w dolinie Narewki oraz remont i odbudowę cennych obiektów turystycznych. Planowane do odtworzenia obiekty to „Filipówka”, wieża widokowa na uroczysku Kosy Most oraz ścieżka Żebra żubra.
Obiekt turystyczny „Filipówka” w Obrębie Ochronnym Hwoźna powstał w roku 1975 na przeznaczonym do tego celu gruncie szkółki leśnej. Wtedy to Puszczę odwiedził Książe Filipa i Ambasador Wielkiej Brytanii. Obiekt przez szereg lat cieszył się dużą renomą, dlatego był rozbudowany. Wpisał się on swą lokalizacją tuż obok uroczyska Stara Białowieża na stałe w system udostępnienia turystycznego BPN. Dziś na skutek lat jakie upłynęły od jego powstania jest w coraz gorszym stanie technicznym, obecnie jest zamknięty. Obiekt obok funkcji typowo turystycznej tj. miejsca ogniskowego pełni również funkcje edukacyjne – jest miejscem spotkań podczas wielu zajęć edukacyjnych, warsztatów czy sympozjów.
Wieża widokowa powstała w 1999 roku na uroczysku Kosy Most. Od początku istnienia obiekt cieszy się dużym zainteresowaniem turystów i w krótkim czasie stał się główną atrakcją północnej części BPN. Wieża został zbudowana jako punkt widokowy o konstrukcji drewnianej. Zła konserwacja obiekty podczas jego budowy spowodowała narastającą korozje biologiczną, co doprowadziło do zamknięcia wieży i ostatecznej jej likwidacji w 2010 roku. Brak tego obiektu obecnie stanowi dużą stratę dla odwiedzających tę część BPN turystów. Lokalizacja wieży w uroczysku Kosy Most umożliwiała oglądanie dzikiej przyrody tej części BPN nie powodując większej presji na środowisko. Z tych powodów istnieje konieczność odbudowy wieży w tym samym miejscu.
„Żebra Żubra” to jedna z najstarszych edukacyjnych ścieżek w Polsce. Utworzona przez Jacka i Barbarę Ewę Wysmułków w 1978 roku stanowiła przez dziesięciolecia jedną z głównych atrakcji turystycznych na terenie Nadleśnictwa Białowieża, dodatkowo pełniąc ważną funkcję edukacyjną. Ustawione wzdłuż ścieżki tablice edukacyjne prezentowały gatunki drzew i krzewów typowe dla zbiorowisk roślinnych, przez które wiedzie ścieżka. Obiekt ten zapewniał atrakcyjne dojście piesze do najczęściej odwiedzanego w Białowieskim Parku Narodowym obiektu turystycznego – Rezerwatu Pokazowego Żubrów. Rocznie odwiedza go od 150 do 200 tysięcy turystów. Znaczna część z tej liczby odwiedzających docierała tam właśnie ścieżką „Żebra Żubra”. Zniszczenia kładki spowodowały, że od kilku lat jest ona zamknięta.
Audycje Polskiego Radia Białystok z udziałem PTOP
Zapraszamy do wysłuchania cyklu audycji Anety Gałaburdy z Polskiego Radia Białystok pt. „Kto pyta nie błądzi”, w których o różnych ciekawostkach z życia ptaków opowiada pracownik PTOP – Adam Zbyryt . Oto numery audycji z jego udziałem: 1, 6, 17, 22, 31, 43, 46, 58, 79, 84, 91, 97, 104, 129, 137, 148, 165, 216, 222, 234.
Zapraszamy serdecznie do ich wysłuchania.
Audycje do odsłuchania znajdują sie tutaj: http://www.radio.bialystok.pl/ktopyta
W miniony weekend (4-5 października) w ramach Europejskich Dni Ptaków mieliśmy ogromną przyjemność uczestniczyć w fantastycznej imprezie jaką był PTASI PIKNIK. Rok temu przyglądaliśmy się jako goście (dorzucając nasze gadżety do innych stoisk), natomiast w tym roku PTOP silną bo 5 osobową ekipą reprezentował Podlasie oraz Warmię i Mazury. Krynica Morska, która była gospodarzem imprezy przywitała wszystkich uczestników wyjątkowo ciepłą jak na październik pogodą. W programie imprezy znalazło się wiele atrakcji takich jak: wspólne obserwacje ptaków (punkt obserwacyjny na plaży oraz punkt na wieży obserwacyjnej „pirat"), odłowy oraz obrączkowanie ptaków, warsztaty i nauka rozpoznawania ptaków, opowieści o przyrodzie, możliwość poznania wielu organizacji zajmujących się ochroną przyrody, konkursy z nagrodami oraz wielkie ognisko!
Sekretariat PTOP
ul. Ciepła 17 15-471 Białystok tel./fax.: 85 664 22 55, 85 6754862 sekretariat@ptop.org.pl
Biuro Regionalne w Olsztynie
ul. Murzynowskiego 18, 10-684 Olsztyn, tel./fax.: 89 533 68 66 smenderski@ptop.org.pl
Gospodarstwo rolne PTOP
Żywkowo 7 11-220 Górowo Iławeckie tel./fax.: 89 761 82 07 zywkowo@ptop.org.pl